Avrupa
Kalite Yönetimi Kurumu (EFQM, European Foundation for Quality Management) 1988
yılında 14 Avrupa şirketi (Bosch, BT, Bull, Ciba-Geigy, Dassault, Electrolux,
Fiat, KLM, Nestlé, Olivetti, Philips, Renault, Sulzer, Volkswagen) tarafından
Avrupa Komisyonu desteği alarak kurulmuştur, merkezi Brüksel’dedir. Kar amacı
gütmeyen bu kuruluşun amacı kalitenin gelişimini değerlendirmek için
metodolojik bir sistem kurmaktır.
EFQM,
1992 yılından bu yana her yıl bu modeli en iyi şekilde uygulayan kuruluşları
Avrupa Mükemmellik Ödülü ile ödüllendirmektir. Avrupa Mükemmellik Ödülü, Deming
(Japonya) ve Malcolm Baldrige (Amerika) ile birlikte iş dünyasında
mükemmellik adına alınan en saygın 3 ödülden biri olarak kabul edilmektedir.
Bu
modele neden ihtiyaç duyulmuş?
Dünyadaki
hızlı değişimle birlikte kurumlar, toplumlar, ülkeler ve ekonomiler arasındaki
bağlılık ve dayanışma güçlenmekte ve karmaşık hale gelmektedir. Bu ortama uyum sağlamak için herhangi bir
kurum kendini yenileme ve gelişme ihtiyacı duymaktadır. Her şeyden önce bir
kurum paydaşlarının beklentilerini ve gereksinimlerini etkili bir şekilde
yönetmek, dengelemek ve anlamak zorunda kalmaktadır. EFQM mükemmellik modeli bu
karmaşıklığı yönetmek ve anlamak için kullanılan bir sistemdir. Alanında lider kuruluşlar tarafından
geliştirilmiş, devamlı gelişimi teşvik eden kullanışlı ve fayda sağlayan bir
modeldir.
Bu
model hangi amaçla kullanılmaktadır?
Farklı
sektörlerdeki kuruluşların yönetim yaklaşımlarını sorgulayabilmeleri için
pratik bir araç olarak ortaya çıkan EFQM Mükemmellik Modeli bu ihtiyaca
cevap vermek için;
o
Kurumsal mükemmelliğe giden yolda nerede
olduğunun değerlendirilmesi, belirlenmiş vizyonu ve misyonu ile ilişkili olarak
temel kuvvetli yönlerinin ve olası iyileştirme alanlarının farkına varılması
için kuruluşa yardımcı olunması,
o
Kuruluşun fikirleri kendi bünyesinde
veya dışında etkili biçimde yayabilmesini kolaylaştırmak üzere ortak bir dil ve
düşünce tarzının oluşturulması,
o
Mevcut ve planlanan girişimlerin
bütünleştirilmesi, tekrarların önlenmesi ve yapılması gerekenlerin
belirlenmesi,
o
Kuruluşun yönetim sistemi için temel bir
yapı oluşturulması
amacıyla
kullanılmaktadır.
Bu
modeli oluşturan bileşenler nelerdir?
EFQM
mükemmellik modeli, insanların kendi kurumlarının yapabilecekleri ve çıktıları
arasındaki ilişkilerin nedenlerini ve etkilerini anlamalarını sağlamaktadır. Bu
model bir dizi birbiri ile bütünleşmiş bileşenlerden oluşmaktadır:
Modelin
güzelliği; boyutu, sektörü, yaşı ne olursa olsun herhangi bir kuruma uygulanabilir
olmasıdır. Kurum dışında veya kurum içinde üyeler arasında bilgi ve
deneyimlerin paylaşılması konusunda ortak bir dil geliştirmektedir.
Mükemmelliğin
Temel Kavramları
Mükemmel
bir örgütsel kültürün özelliklerini tanımlamak için kullanılabilir. Bu
kavramlar üst yönetim için ortak bir dil geliştirmeye hizmet etmektedir. 8
temel kavram vardır:
o
Müşterilere değer vermek
o
Sürdürülebilir bir gelecek yaratmak
o
Örgütsel kapasiteyi geliştirmek
o
Yaratıcılığı ve inovasyonu kullanmak
o
Vizyon, ilham ve dürüstlükle
yönlendirmek
o
Becerikli yönetmek
o
İnsanların yeteneklerini başarıya
dönüştürmek
o
Öne çıkan sonuçları desteklemek
Ölçütler
EFQM
mükemmellik modeli kaliteyi değerlendirme sürecini 9 ölçüte bağlı bir anlayışa
dayandırmaktadır. Bu ölçütler 2 kategoriye ayrılmıştır:
1. Kolaylaştıran Ölçütler
Modelin sol yanında yer
alan 5 ölçüttür. Bunlar bir kurumun stratejisini uygulamak ve geliştirmek için
ihtiyaç duyduğu şeylerdir.
o
Liderlik
o
Çalışanlar
o
Strateji
o
Ortaklıklar ve kaynaklar
o
Süreçler, ürünler ve hizmetler
2.
Sonuç
Ölçütleri
Modelin sağ tarafında
yer alan 4 ölçüttür. Bunlar bir kurumun stratejik hedeflerine bağlı olarak
başardıkları sonuçlardır.
oÇalışanların
sonuçları
oMüşterilerin
sonuçları
oToplumsal
sonuçlar
oPerformans
sonuçları
Modele
göre performansa, müşterilere, çalışanlara ve topluma yansıyan mükemmel
sonuçlar, politika ve stratejinin, çalışanların, kaynakların ve süreçlerin
uygun bir liderlik anlayışıyla yönlendirilmesi ile sağlanabilmektedir.
RADAR
RADAR
mantığı, bir kurumun performansını sorgulayan yapısal bir yaklaşım sunan,
dinamik bir değerlendirme sistemi ve güçlü bir yönetim aracıdır.
En
üst seviyedeki RADAR mantığına göre bir kurum:
o
Stratejisinin
bir parçası olarak başarmak istediği sonuçları
belirlemeli,
o
Hem
şimdi hem de gelecekte gerekli sonuçları almak için bütünleşmiş bir dizi yaklaşımlar geliştirmeli ve planlamalı,
o
Tamamlandığından
emin olmak için yaklaşımları stratejik bir yolla yerleştirilmeli,
o
Devam
eden ve başarılan öğrenme etkinliklerinin sonuçlarının analizi ve
görüntülenmesine dayalı olarak tamamlanan yaklaşımlar düzeltilmeli ve değerlendirilmeli.
EFQM mükemmellik
modeli Avrupa’da yaklaşık 30000 kurum tarafından kullanılmaktadır. 20 yılı
aşkın bir zamandır bu kurumların öğrenmeleri ve deneyimleri ile bu model
geliştirilmektedir.
Kaynaklar:
